کاریزمن
قدمگاه ایده پردازی
به طور معمول ایده‌های فناورانه از روش ها و مسیرهای مختلفی به دست می آیند. هرچه بتوان این مسیرها و روش ها را دقیق تر و منطقی تر تنظیم کرد، ایده های مناسب تری به دست خواهند آمد. در این جا دو مسیر متداول ایده ورزی را مورد اشاره قرار می هیم:
1. چالش‌ها و نیازه
اساساً چالش‌ها و نیازهای جامعه در حوزه محصول و خدمت، یکی از مبادیِ کشف ایده‌های استارت‌آپی و فناورانه است. به گونه‌ای که وجود نیاز و چالش، ذهنیّت جامعه را برای یافتن راه حل آماده می‌کند و هر کس بتواند راه حل و چارهای برای رفع مشکل بیابد مورد اقبال جامعه واقع خواهد شد. گاهی نیازها محسوس و مشهود است و گاه نیازمند شهودسازی است. در هر صورت اصلِ وجود چالش و نیاز، زمینه را برای ایده‌پردازی و چاره‌جویی فراهم می‌کند. بسیاری از کشف نوآوری‌ها، کوششی بوده برای رفع یک نیاز یا حل یک چالش و مسأله.
2. سرریزها
گاهی یافته‌های بشر به بلوغ رسیده و توان زایش و سرریز دارد به گونه‌ای که می‌تواند یک میدان جدید برای انسان به وجود بیاورد و ظرفیت‌های در اختیار انسان را توسعه داده و بهبود ببخشد. به طور معمول سرریزها، یافته‌های جدیدی برای انسان به ارمغان می‌آورند و موجب کیفیت و سرعت و بهبودی بیشتری در زندگی بشر می‌شوند. مبادی دوگانه "نیازها" و "سرریزها" باید در قامت دو روش در فرایندهای ایده‌ورزی و کشف ایده‌های فناورانه جریان پیدا کند. بر این اساس دو مسیر برای کشف ایده وجود دارد.
الف- مسیر چالش مداری (بر پایه نیازها و چالش‌ها)
ب- مسیر نیش مرزها (بر پایه ظرفیت‌ها و دارایی‌ها)
بدیهی است اگر بتوان این دو را در یک ترمینال و تقاطعِ منطقی در کنار هم قرار داد و به صورت هم‌افزا و هم‌بار، ظرفیتی برای ایده پردازی فناورانه به وجود آورد، می توان شرایط مساعدی برای ایده‌پردازی فراهم آورد و روش مناسبی برای کشف ایده‌های فناورانه به وجود آورد. مرکز ملّی نوآوری و خلاقیّت اشراق می‌کوشد دو سویِ نیازها و ظرفیت‌ها را در تقاطع کاریزمَن به یکدیگر برساند تا جرقه‌های ایده‌ورزی و کشف ایده‌های فناورانه زده شده و زمینه بروز ایده‌های نوآورانه شکل بگیرد. این زمینه ها به مثابه سلول‌های گلدانیِ کشت ایده در پیش روی جامعه گشوده می‌شود و مسیر ایده‌پردازی را هموار می‌سازد.
در کاریزمَن از یک سو دارایی‌ها و ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و سرمایه‌های معنوی تبیین و عرضه می شوند و از سوی دیگر با تشریح دقیق چالش و نیازهای جامعه، زمینه شکوفایی ذهن‌ها فراهم آمده و نقطه اولیه برای پیدایش ایده‌های نوآورانه به وجود می‌آید. در واقع در این تقاطع، داشته‌ها از یک سو عرضه می‌شود و ایده‌پردازان نیز از سوی دیگر با درگیر شدن با چالش‌ها و نیازهای جامعه در میان دارایی‌ها و سرمایه‌ها به دنبال چاره‌جویی و راه حل می‌گردند. در این‌جا ایده‌هایی به دست می‌آید که از یک جهت در راستای حل مشکلات و مسائل جامعه است و از جهت دیگر متکی بر سرمایه‌ها و دارایی‌های علمی و فرهنگی است. این امر قوت ایده‌ها را به وجود آوره و تضمین بالایی برای موفقیت ایده محسوب می شود.
کاریزمَن دارای گام‌هایی است که می‌تواند به فرآیند یک رویداد ایده‌پردازی نظم بخشیده و مسیر ایده‌پردازی را به طور منطقی و اصولی پیش ببرد. مرحله اول: تبیین (ایجاد تقاطع) در این مرحله و در سه گامِ به هم پیوسته باید مخاطب را با مساله درگیر ساخت، سپس ظرفیت ها و دارایی های ناظر به حل مساله را برای مخاطب تبیین و تشریح کرد و در ادامه زمینه ایده پردازی و نمونه سازی را به وجود آورد. این گام ها به شرح زیر انجام خواهد شد.
1. تبیین چالش و مسأله
در گام اول می بایست نسبت به موضوع رویداد، چالش و نیازهای اساسی را تبیین و تشریح کرد. ارائه آمارها، تبیین وضع موجود، مشکلات و موانع، پیامدها و آثار این مسائل و چالش ها، علل و عوامل پیدایش آنها، گستره تاثیر و تأثر مسائل بر روی ارزش های فرهنگی، دامنه شمول گروه های مختلف جامعه، اتفاقات مرتبط با این مسائل و چالش ها و... از جمله مواردی است که در این گام از تبیین باید به طور دقیق و مستند ارائه شود. هرآنچه بتوان مسئله را دقیق تر و منطقی تر بیان کرد شرایط مناسب تری برای ایده پردازی به وجود خواهد آورد، در واقع مخاطب باید با تمام وجود، مسئله و چالش را درک کند و با ابعاد آن به درستی آشنا بشود. برای انجام این مرحله از همه روش ها و قالب ها استفاده خواهد شد: فیلم، صوت، عکس، اسلاید، متن، کتاب و مقاله، فایل های محتوایی و...
2. تشریح دارایی‌ها و ظرفیت‌های حل مسأله
در این گام ظرفیت های علمی و فرهنگی ناظر به حل مساله و رفع چالش تبیین می شود. دستاوردهای علمی و تحقیقاتی، ظرفیت ها و دارایی های تخصّصی و دارایی های معنوی که می تواند در حل مساله مفید واقع شود تبیین خواهد شد. در این گام مخاطب و ایده پرداز باید به این نتیجه برسند که آورده ها و دارایی های موجود می تواند ظرفیت حل مساله را به وجود بیاورد.
3. تشریح زمینه های ایده پردازی
در این گام زمینه های حل مساله و نمونه های موفق داخلی و خارجی که ناظر به حل مساله اتفاق افتاده و یا نزدیک به حل مساله می باشد برشمرده خواهد شد. در این گام باید ذهن مخاطبین و ایده پردازان را برای نمونه سازی و گرته برداری و خلق ایده های مناسب آماده ساخت.
مرحله دوم: تمرین و تجربه
پس از این که فضا و شرائط شامل: تبیین مسأله ، بیان ظرفیت‌ها و ارائه نمونه‌ها ، برای متقاضیان ایده‌پردازی تبیین شد، وارد مرحله تمرین و تجربه می‌شوند. در مرحله تمرین و تجربه افراد ایده‌های اولیه خود را در سامانه ثبت کرده و با کمک مشاورین و منتورهای موضوعی، فنّی و تخصّصی، ایرادهای اولیه ایده خود را برطرف خواهند کرد. سپس در قالب کارگاه‌های حضوری و غیر حضوری برخی ایده‌های ثبت شده به صورت تمرینی پیش دفاع خواهد شد و مشاورین و داورانِ رویداد، نقطه نظرات کارشناسی خود را در مورد ایده‌ها ارائه خواهند کرد. در این مرحله ضمن آشنایی دقیق‌تر افراد با چالش و مسأله و خواسته‌های رویداد، ضعف‌های ایده‌های ارائه شده را نیز مشاهده خواهند کرد.
مرحله سوم: ثبت ایده اصلی
در این مرحله افراد تلاش می‌کنند در مدت‌زمان تعیین شده ایده‌های اصلی خود را به صورت فردی و گروهی ثبت کرده یا ایده های اولیه ثبت شده را ویرایش و تکمیل نمایند و منتظر مرحله داوری شوند.
مرحله چهارم: داوری و یارکشی
دو مرحله داوری توسط کارشناسان تخصّصی و اخذ رأی از مخاطبین و عموم می تواند وزن ایده‌ها را تعیین می‌کنند. این که رأی‌گیری عمومی اول باشد یا داوری تخصّصی، بستگی به تصمیم متولیان رویداد دارد ولی در مجموع با جمع نتایج و معدل‌گیری، وزن ایده‌ها تعیین خواهد شد. بدیهی است الگوی وزن‌دهی می‌تواند بین رأی عمومی و رأی کارشناسان نسبتِ یک به یک یا نسبت های دیگری داشته باشد که بر اساس تصمیم متولیان رویداد اقدام خواهد شد.
ویژگی‌های کاریزنگار:
- 1. رویارویی چالش‌ها و ظرفیت‌ها؛ نیازها و دارایی‌ها
- 2. درگیر ساختن ذهن ایده‌ورزان به هر دو جهت ظرفیت‌ها و چالش‌ها
- 3. گشوده شدن پنجره‌های ذهنی برای کشت ایده در سلول‌های گلدانی و زمینه‌های به وجود آمده
- 4. تمرین و تجربه و تکامل ایده در تعامل با مشاورین و کارشناسان رویداد
- 5. رقابت‌سازی در ارائه ایده‌های نوآورانه برای حل مسائل و امتداد ظرفیت‌ها و دارایی‌ها
- 6. امکان یارکشی و جذب آراء عمومی و مردمی
- 7. امکانات فوق‌العاده صوتی، تصویری و متنی برای تبیین و تشریح میدان ایده‌پردازی
- 8. امکانات مناسب برای مشاوره و ارتباط کارشناسان و ایده‌پردازان
- 9. فرآیند رویداد به صورت سیستمی و منظم و تماماً در یک سامانه به هم پیوسته مدیریت خواهد شد
- 10. زمینه تعامل ایده‌پردازان با یکدیگر و بهره‌گیری از اکوسیستم ایده‌پردازی ملی
- 11. بدون محدودیت در مکان، زمان و شرائط محدودگر
- 12. ماندگاری رویداد و دستاوردهای علمی و اجرایی آن و استفاده‌های دوره‌ای پس از اتمام رویداد
- 13. سهولت در انجام فرآیندها و سیستم کاملاً روان و در دسترس
- 14. امکان پروفایل کردن ایده‌پردازان و دسترسی به ایده‌ها و ایده‌پردازان
قدمگاه ایده‌پردازی فرهنگي
رویدادهای دوره‌ای که به منظور تمرین و تجربه ایده‌ورزی و تیم‌سازی در موضوعات مختلف تکرار می‌شود و علاقه‌مندان به حوزه فناوری فرهنگی و صنایع نرم و خلاق می‌توانند در آنها شرکت کرده و با تمرین و تکرار فعالیت‌ها نسبت به ایده‌ورزی، تجربه بیشتری به دست بیاورند.
